İnmemiş testis (tıpta “kriptorsidizm”), erkek çocuklarda en sık görülen doğumsal ürolojik sorunlardan biridir. Normalde bebek anne karnındayken testisler karın boşluğundan torbaya iner. Doğumla birlikte testislerin torbada yerini alması beklenir. Ancak bazı çocuklarda bu süreç tamamlanmaz ve testislerden biri ya da her ikisi torbada olmaz.
Toplumda her 100 erkek bebekten yaklaşık 3–4’ünde görülen inmemiş testis, yalnızca bir estetik sorun değildir. Tedavi edilmediğinde çocuğun gelecekteki üreme sağlığını, hormonal gelişimini ve yaşam kalitesini etkileyebilecek ciddi sonuçlara yol açabilir.
İnmemiş testis tedavi edilmediğinde ortaya çıkabilecek riskler şunlardır:
Testislerin doğal olarak torbada bulunmasının en önemli nedeni, vücut ısısından daha düşük bir sıcaklıkta kalmalarıdır. Sperm üretimi için testislerin vücut sıcaklığından 2–3 derece daha serin bir ortamda bulunması gerekir. Testis karın içinde kaldığında bu mekanizma bozulur.
Yani inmemiş testis yalnızca yer değişikliği değil, aynı zamanda üreme fonksiyonunu doğrudan etkileyen bir sorundur. Bu nedenle tedavi edilmezse ileride çocuk sahibi olma ihtimalini ciddi oranda azaltabilir.
Özellikle iki taraflı (her iki testis de torbada değilse) durumlarda tedavi edilmemiş inmemiş testis erkeklerde kısırlığa yol açabilir. Tek taraflı inmemiş testis vakalarında bile doğurganlık riski artar.
İnmemiş testisi olan erkeklerde testis kanseri gelişme ihtimali 5–10 kat fazladır. Bu risk tedavi edilse bile tamamen ortadan kalkmaz, ancak erken yaşta yapılan tedavi ile ciddi oranda azaltılabilir.
Testisler, erkeklik hormonu olan testosteronu üretir. Gelişmeyen testis, hormon üretiminde yetersizlik yaratabilir ve ergenlik döneminde gecikme ya da sorunlara yol açabilir.
Testis karın içinde kaldığında genellikle kasık fıtığı da eşlik eder. Bu durum çocuğun ileride başka cerrahi müdahalelere ihtiyaç duymasına neden olabilir.
Çocuk büyüdükçe fiziksel farklılık daha belirgin hale gelir. Ergenlikte hem görünüm hem de işlevsel farklılıklar psikolojik sorunlara zemin hazırlar.
Uzman kılavuzlar, inmemiş testis tedavisinde en uygun zaman aralığının 6–12 ay olduğunu vurgular.
Tedavide en sık uygulanan yöntem orşiopeksi adı verilen cerrahi işlemdir. Bu ameliyatla testis torbaya indirilip sabitlenir. Çoğu çocuk aynı gün taburcu olabilir ve iyileşme süreci hızlıdır.
İnmemiş testis tedavi edilmezse kısırlık, testis tümörü, hormonal bozukluklar ve ciddi psikososyal sorunlara yol açabilir. Bu nedenle tedavi için en uygun zaman 6–12 ay arasıdır. Ailelerin bilinçli hareket etmesi, çocuklarının gelecekte sağlıklı bir yaşam sürmesi için kritik öneme sahiptir.
Not: Bu makale yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka bir çocuk ürolojisi uzmanına başvurunuz.
